Müqəddəs Kəlamın Mötəbərliyi

Müqəddəs Kəlam(İncil, Tövrat, Peyğəmbərlər və Zəbur kitabları) dəyişib yaxud dəyişməyib?

Müqəddəs Kəlam mətninin ən müfəssəl şəkildə dövrümüzədək qorunub saxlandığına dəlalət edən iki əsas sübut mövcuddur- elmi və dini.

1. Elmi sübutlar: erkən dövrlərə aid külli miqdarda əlyazmaların mövcudluğu.

Mətnlərin üzünün köcürüldüyü materialların kövrəkliyi ucbatından heç bir original əlyazma əlbəttə ki, dövrümüzədək gəlib cata bilməzdi. Buna görə də indi malik olduğumuz qədim dövrlərə aid bütün ədəbiyyat nümunələri, yalnız səlnaməcilərin əməyi sayəsində qorunub saxlana bilmişdir. İmanlılar da öz növbəsində bütün əsrlər boyu Müqəddəs Kəlamın mətninin qorunmasına öz töhfələrini vermişlər.

İncilin aşkar edilmiş olan ən qədim hissələri ikinci yüzilliyin əvvəlinə təsadüf edir. İncilin papirus kağızı (qamışdan düzəldilmiş kağız növü) üzərində yazılmış bir çox hissələri isə ikinci- üçüncü əsrlərə təsadüf etdiyi məlum olmuşdur. İncilin ən erkən dövrə təsadüf edən tam əlyazmaları heyvan dərisindən düzəldilmiş materialın, perqamentin üzərinə yazılmışdır. Onlar eramızın dördüncü əsrinə aiddirlər. Bu qədimi əlyazmalardan original mətnlərin dəqiqləşdirilməsi məqsədilə istifadə olunur.

İncil əlyazmalarının digər qədimi mənbələrlə müqayisəvi analizini aparmaq bu baxımdan faydalı olardı. Hal-hazırda İncilin təqribən 5300 qədim yunan əlyazması mövcuddur. Bundan başqa biz 10000-dən artıq latın Vulqat (Müqəddəs Kəlamın qədim tərcüməsi) və efiop, slavyan, erməni, suriya, ərəb, soqdi və fars dilləri də daxil olmaqla, digər dillərdən olan 9300-dən artıq əlyazmanı da onun üzərinə əlavə edə bilərik.

Ümumilikdə buradan belə nəticəyə gəlmək olur ki, müxtəlif dillərdə yazılmış və müxtəlif coğrafi regionlarda qorunub saxlanmış 24000-dən artıq qədim əlyazma mövcuddur. Onu da əlavə etmək lazımdır ki, praktiki olaraq bütün İncili İsa Məsihin erkən davamcılarının zəhmətinin bəhrəsi olan qorunub saxlanmış 36000 sitat əsasında bərpa etmək mümkündür.

İncil mətnlərini təqribən eyni dövrdə yaşamış qədim yunan müəlliflərinin işləri ilə müqayisə edin:

Eramızdan əvvəl 59 və 50-ci illər arasında yazılmış olan Sezarın «Qal müharibələri», siyahıların böyük qismində qorunsa da onlardan, yalnız 9 və ya 10 dənəsi kifayət qədər yüksək keyfiyyət səviyyəsi ilə seçilir və onlar arasında ən qədim olanı Sezarın ölümündən 900 il sonra yazılmışdır. «Roma tarixi»nə aid Liviyin (b.e.ə 59- b. E 17-ci illəri aralığında) yazmış olduğü 142 kitabdan, müxtəlif mənbələrdən olan 20 siyahıda bizim dövrümüzədək gəlib çatmış yalnız 35 kitab məlumdur. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, onlar arasında ən qədim olanı (III-VI əsrlərə aid kitablardan parcalarla birgə) IV əsrə aiddir. Tasitin (təqribən b.e 100-cü ili) yazmış olduğu «Tarix» kitabından 14 kitabdan, yalnız dörd yarımı qorunub saxlanmışdır; onun «Annal»ından 16 kitabdan 10-u tam, 2-si isə qismən saxlanmışdır. Tasitin iki böyuk tarixi əməyinin nəticəsi olan qorunub saxlanmış bu fraqmentlərin bütün mətnləri tamlığı ilə biri IX əsrə, digəri isə XI əsrə aid olan iki siyahıya əsaslanır.

Müasir dövrümüzdə bir çox insanlar İncilin ən mötəbər mənbəyinin tapıldığını iddia edirlər. Bu mənbənin adı «Barnaba Müjdəsi» adlanan bir əlyazmadır. IV əsrə aid olan və «Barnaba Müjdəsi» adlandırılan mövcud yeganə əlyazma italyan dilində yazılmışdır. Mümkün olan bütün faktlar (məsələn, bu «İncil»in XIII əsrdə Dantu tərəfindən yazılmış «İlahi Komediya»ya əsaslanması) sübut edir ki, əslində bu sənəd-saxtadır və İncildə adı çəkilən Bar-Nabba (Barnaba) ilə heç bir əlaqəsi yoxdur.

Həmçinin Tövratın, Peyğəmbərlər Kitabı və Zəbur əlyazmalarının həqiqiliyini sübut edən tutarlı faktlar mövcuddur. VI-X əsrlərdə bu kitabların üzünü köçürmüş Massoretlər mətnlə böyuk ehtiramla davranırdılar: «..massoretlər ümumi mətnşünaslıq sahəsinə aid olmayan bir sıra hesablamalar aparmışlar. Onlar hər bir kitabın şerini, sözünü və hərfini nömrələyirdilər. Və hansı söz və hərfin hər bir kitabın ortasında yerləşdiyini hesablayırdılar. Onlar əlifbanın bütün sözlərini və ya müəyyən qism hərfləri və s. əhatə edən şerləri nömrələyirdilər. Cəsarətlə bu işi əhəmiyyətsiz hesab etsək də, o mətnin ötürülməsi sahəsində ehtiyatlı yanaşmanı təmin etmişdir. Qanunun heç bir nöqtəsinin, xəttinin və hərfinin fraqmentlərinin yoxa cıxmaması və ya itməməsi həqiqətən də maraqdandırırdı.».

Ölü Dənizin mağaralarında aşkar edilmiş bükülü kağızlarda Müqəddəs Yazıların hələ Məsihin gəlişindən öncəki dövrlərdə yazıya alınmış mətn əlyazmaları var. Bunlar sübut edir ki, müasir dövrümüzdə mövcud olan mətnin əla vəziyyətdə saxlanmışdır.

2. Ruhani sübutlar: Qüdrət Sahibi bəşəriyyətə acıqlamış olduğu Kəlamın itməsi və ya təhrif olunmasına imkan verməzdi. Üc əsas monoteistik dinlərin mətnlərində (Yəhudilik, Məsihçilik, İslam) Qüdrət Sahibinin sözünün təhrif olunmayacağı təsdiq edilir:

Yəhudiliyin təsdiqi Peyğəmbərlər Kitabında, Yəşaya 40:8 ayədə olan məzmura əsaslanır: «Ot quruyar, cicək solar, amma Allahımızın sözü əbədi qalar».

Məsihçiliyin təsdiqi İncilə, Matta 5:18 ayəyə əsaslanır: «Çünki siz? doğrusunu deyirəm: Göy və yer kecib getmədən, hər şey icra olmadan, Qanundan ən kiçik bir hərf və ya bir nöqtə belə yox olmayacaqdır».

Müsəlmanlığın təsdiqi Quranın 6:115-ci ayəsindəki Surəyə əsaslanır: Ucalardan Uca Allahın həqiqi və ədalətli Sözü yerinə yetdi. Onun sözünü hec kim dəyişə bilməz. O, hər şeyi eşidən və görəndir!» (Osmanovun tərcüməsi).

Həmçinin 10:64 (65); 6:34 ayələrə baxın. Müqəddəs Kəlamın dəyişdirilməsi mümkün deyil.

Təəssüflər olsun ki, yuxarıda qeyd edilmiş sübutlardan bixəbər olan insanlar Müqəddəs Kəlamın məqsədli şəkildə təhrif olunduğunu iddia edirlər. Dünyada saysız-hesabsız əlyazmanın kecmişdə və indi də mövcud olduğunu xatırlasaq, bu cür kütləvi dəyişikliyin qeyri-mümkünlüyü acıq-aşkar görünür. Qədim dövrlərdə o zaman mövcud olan külli miqdar orijinal əlyazmaların və onların köcürmələrinin və həmcinin müxtəlif dillərə edilmiş tərcümələrinin, habelə böyük bir regionun ərazisində İsa Məsihin davamcıları tərəfindən digər kitablardan gətirilmiş sitatların təhrif edilməsi praktiki baxımdan qeyri-mümkün idi.

Kəlamın mətninin guya təhrif olunması iddialarının əsasında hec bir sübut dayanmır. Həm bunun əksini iqrar edənlər və həm də bizlər İsa Məsihin bu sözlərini xatırlamalıyıq: «Mən sizə deyirəm: İnsanlar söyləyəcəkləri hər boş söz ücün qiyamət günündə hesab verəcəklər». (İncil; Matta 12:36).